Zekerheid bieden en bijdragen aan duurzame oplossingen zit in het DNA van verzekeraars

De grote hoeveelheid regelgeving op het gebied van klimaatverandering en de snelheid waarmee die ontwikkeld wordt, is een uitdaging voor juristen bij verzekeraars. Arthur van den Hurk geeft als tip: blijf kritisch en vorm je eigen gedachten over het onderwerp.

“De grote hoeveelheid regelgeving die te maken heeft met duurzaamheid en klimaatverandering is een uitdaging voor juristen die bij verzekeraars werken. Maar dat geldt uiteraard ook voor juristen in andere organisaties. Klimaatverandering zorgt ervoor dat verzekeraars op een andere manier naar risico’s moeten kijken. Klimaatrisico’s voltrekken zich namelijk vaak over een langere termijn dan waarmee verzekeraars gewend zijn om rekening mee te houden en over deze termijn voltrekken risico’s zich ook niet noodzakelijkerwijze op eenzelfde manier voor verschillende groepen verzekerden. Zo kunnen klimaatrisico’s voor verzekerden op de korte termijn nog minder invloed hebben, maar kan die invloed op de langere termijn veel groter blijken te zijn. Een positief punt dat ik daarbij zie is dat verzekeraars bij uitstek in staat moeten zijn om met dit soort risico’s om te gaan. Vanuit de aard van de activiteiten die zij normaal verrichten zijn ze gewend om met onzekerheden en de lange termijn om te gaan. Het zit in het DNA van verzekeraars om zekerheid te bieden en bij te dragen aan duurzame oplossingen.”

Duurzaamheidsvraagstuk

“Een ander aspect is de hele klimaattransitie die aanpassingen vergt van verzekeraars. Daarin lopen ze zelf bijvoorbeeld juridische risico’s voor aansprakelijkheden in verband met duurzaamheidsclaims, maar ook voor aansprakelijkheden in de beleggingsportefeuille. Beleg je in ondernemingen die niet duurzaam genoeg zijn of die de transitie niet goed kunnen doormaken, dan kan dat een risico vormen. En een verzekeraar kan richting klanten duurzaamheidsclaims doen, maar als je zegt dat je duurzaam belegt en je doet dat niet, dan loop je uiteraard een risico. Hetzelfde geldt voor een verzekeringsproduct dat minder duurzaam is dan je hebt aangegeven. Verzekeraars kunnen ook te maken krijgen met actiegroepen en belangenorganisaties die ook de financiële sector aanspreken op hun rol in de klimaattransitie, zoals recent het geval is bij ING door Milieudefensie. En dan zijn er nog de risico’s die een verzekeraar in zijn beleggingsportefeuille kan oplopen. Als een verzekeraar belegt in een oliemaatschappij die een claim krijgt van een milieuorganisatie waardoor de maatschappij failliet gaat of waardoor de waarde van de aandelen verdampt, dan raakt die claim ook de verzekeraar. Het duurzaamheidsvraagstuk is wat dat betreft een veelkoppig monster.”

Het speelveld van de verzekeraar

“Als verzekeraar richt je je primair op het aanbieden van een goede verzekering voor de klant. Voor een pensioenverzekeraar is dat een goed pensioen verzorgen voor de klanten. Dat doel staat voorop. Je moet altijd zorgen dat je belegt in het belang van de klant en dat die ervan uit kan gaan dat het pensioen er is op het afgesproken moment. Daarnaast is er het streven naar duurzaamheid. Verzekeraars zijn ook institutionele beleggers. Hoe kunnen zij de pot met geld inzetten om de wereld beter te maken? Dat kan deels, maar daar zitten grenzen aan. Een verzekeraar kan niet al het geld investeren in bijvoorbeeld een windmolenpark. Dat zou een te groot risico vormen. Je hebt als verzekeraar te maken met individuele voorkeuren van een klant vs. de collectieve voorkeuren van (alle) klanten in de verzekeringsportefeuille. Een verzekeraar kan niet met alle individuele voorkeuren rekening houden. De essentie van een verzekeraar is immers het collectief dragen van risico’s. De ene klant zal zeggen dat je niet duurzaam genoeg belegt en de ander vindt dat het te duurzaam is. Dat is het speelveld van de verzekeraar: je hebt beleggingsbeleid, je moet prudent beleggen en je moet rekening houden met de voorkeuren van klanten, maar je moet wel zelf vanuit je fiduciaire rol bepalen wat goed is voor de klant. Mijn inschatting is overigens dat duurzaam beleggen en prudent beleggen vanuit het perspectief van de verzekeraar steeds meer samen zullen vallen. De grote uitdagingen zitten voornamelijk in de weg daarnaartoe en het tempo dat verzekeraars daarin kunnen aanhouden.”

Dilemma’s

“De klimaattransitie is een onderwerp waarover veel verschillende meningen bestaan. Binnen de Europese regelgeving zijn bijvoorbeeld nucleaire en gasactiviteiten opgenomen in de Taxonomie als duurzame activiteiten vanuit de gedachte dat die nodig zijn voor de energietransitie. Maar daarover kun je van mening verschillen. En als je kort voor je pensioen zit of voor een uitkering voor een levensverzekering, dan kan het aantrekkelijk zijn voor jou als de verzekeraar investeert in niet-duurzame bedrijven omdat die nu nog goed renderen. Maar op termijn, als nieuwe generaties richting de uitkering van hun pensioen gaan, zal dat anders zijn. Dat zijn dilemma’s. Daarin hebben verzekeraars een eigen verantwoordelijkheid voor het collectief. Op termijn gaat het zeker richting meer duurzame beleggingen en minder discussie daarover. Maar daarvoor is tijd nodig.”