De hakken in het zand zetten rondom ESG-thema’s is een doodlopend pad

Er komt steeds meer wet- en regelgeving op het gebied van Environmental, Social & Governance (ESG). Het onderwerp juridiseert. Dat constateert Renske van Ekdom, senior legal counsel en advocaat bij Vattenfall.

“ESG heeft betrekking op alle effecten die je als onderneming hebt op de omgeving, op de maatschappij en hoe je daar als bedrijf mee omgaat. Op dat gebied komen steeds meer verplichtingen door jurisprudentie en nieuwe wet- en regelgeving. Een aantal jaar geleden was maatschappelijk verantwoord ondernemen een onderwerp voor een duurzaamheidsfunctionaris binnen een bedrijf. Een onderwerp waarmee bedrijven vrijwillig aan de slag gingen. Die tijd ligt achter ons, het thema juridiseert, dat is een duidelijke ontwikkeling. Bedrijven komen er niet meer mee weg dat ze het lastig vinden om deze thema’s in hun bedrijfsvoering op te nemen.

Belangrijker nog, als je als onderneming nu niet een slag maakt op de ESG-thema’s, dan loop je straks tegen verplichtingen aan waarop je voorbereid had kunnen zijn. Denk aan regels voor de CO2-uitstoot van de onderneming, de invloed op de biodiversiteit en de bijdrage aan een circulaire economie. Voor mij is het helder dat de hakken in het zand zetten voor bestuurders, en eigenlijk voor iedereen, een doodlopend pad is.”

Duurzaamheidsdenken

“Los van alle ontwikkelingen op het gebied van wet- en regelgeving, ben ik van mening dat het voor elke werknemer goed is om stil te staan bij de actuele ontwikkelingen rondom de klimaatcrisis, de biodiversiteitscrisis, de grondstoffencrisis etc., en je af te vragen wat jij daaraan voor een bijdrage kunt leveren. Waarop kijk jij straks tevreden terug als je dat hebt bereikt? Uiteraard is de impact daarvan ook afhankelijk van de rol die je vervult. Voor juristen ligt daar zeker een rol. Als bedrijfsjurist zie je veel van een bedrijf, ken je alle lagen van de organisatie. Daardoor kun je de ESG-thema’s op verschillende plekken op de agenda zetten. En steeds opnieuw kun je bij nieuwe ontwikkelingen binnen het bedrijf kritisch vragen of er voldoende rekening wordt gehouden met die thema’s.

Duurzaamheidsdenken moet meegaan in en onlosmakelijk verbonden zijn met een verantwoorde bedrijfsvoering. Daarop kun je als jurist jouw stempel drukken. Was het vroeger een nice-to-have-thema, met alle huidige ontwikkelingen is het een need-to-have-thema geworden. In mijn organisatie geldt zelfs dat sustainability the business ís. Dat is uiteraard niet (meteen) voor elke onderneming haalbaar, maar iedere onderneming kan duurzaamheid wel als need to have behandelen.”

Stakeholdersperspectief

“Binnen het thema ESG is het stakeholdersperspectief ook een belangrijke ontwikkeling. Het gaat er dan om dat een onderneming bekijkt wat haar invloed is op de omgeving in de ruimste zin van het woord, maar ook dat de onderneming rekening houdt met wat die omgeving van haar verwacht. Het baat ondernemingen om dit stakeholdersperspectief te implementeren in hun doelstellingen, strategie en bedrijfsvoering. Dit kunnen ze doen door zich in te leven in, en gesprekken aan te gaan met verschillende stakeholders, zoals werknemers, omwonenden, ngo’s en milieuorganisaties over wat zij van de onderneming verwachten als het gaat om haar maatschappelijke bijdrage.

Dit betekent echt een andere manier van denken. Het winstmodel is niet meer het uitgangspunt, voortaan gaat het om de stakeholders.”